Uit “Building a house for Diversity” R. Roosevelt Thomas jr.ISBN 0-8144-0463-4Vertaald en bewerkt door:Netwerk Caleidoscopia
“De Giraffe en de Olifant”
In een kleine voorstad juist buiten de stad Artiodact, had een giraffe een nieuw huis gebouwd, geheel in overeenstemming met de aanwijzingen van zijn gezin. Het was een prachtig huis voor giraffen, met hoge plafonds en grote deuropeningen. Hoge ramen verzekerden maximale lichtinval en een mooi uitzicht, terwijl ze tevens de privacy van het gezin beschermden. Smalle gangen spaarden waardevolle ruimte, zonder ongemakkelijk te zijn. Het huis was zo goed gebouwd dat het de Nationale prijs van het Jaar won voor het mooiste Giraffenhuis. De eigenaren waren trots, zoals je begrijpt.
Op een dag keek de giraffe toevallig uit het raam van zijn houtwerkplaats in het souterrain. Er kwam een olifant aan. “Ik ken hem”, dacht hij. “We werkten samen in het PTA-comité. Hij is bovendien een uitstekende houtbewerker. Ik denk dat ik hem uitnodig om mijn nieuwe werkplaats te bekijken. Misschien kunnen we zelfs wel aan wat projecten samenwerken.” Dus hij stak zijn hoofd uit het raam en nodigde de olifant uit binnen te komen. De olifant vond dit heel plezierig; hij had prettig samen gewerkt met de giraffe en wilde hem graag beter leren kennen. Bovendien had hij over de houtwerkplaats gehoord en wilde deze graag zien. Dus hij liep naar de deur van het souterrain en wachtte tot deze open ging.
“Kom binnen, kom binnen”, zei de giraffe. Maar onmiddellijk werden zij met een probleem geconfronteerd. De olifant kon wel met zijn hoofd door de deur, maar verder kwam hij niet. “Gelukkig hebben we deze deur uitschuifbaar gemaakt zodat mijn houtbenodigdheden er makkelijk in en uit kunnen”, zei de giraffe. “Een moment, ik zorg wel even voor ons probleem.” Hij verschoof wat grendels en panelen om de olifant binnen te laten.
De twee kennissen waren opgetogen aan het uitwisselen over houtbewerking, toen de vrouw van de giraffe haar hoofd over de balustrade van de trap stak en haar echtgenoot riep: “Telefoon schat, het is je baas.””Dat kan ik beter even boven aannemen”, zei de giraffe tegen de olifant. “Doe alsof je thuis bent alsjeblieft, dit kan even duren.”De olifant keek rond, zag een half afgemaakt werkstuk op de draaibank in de hoek en besloot dat nader te onderzoeken. Toen hij door de doorgang ging die naar dat deel van de werkplaats leidde, hoorde hij een enorm gekraak. Hij stapte achteruit en krabde aan zijn hoofd. “Misschien kan ik beter naar de giraffe boven gaan”, dacht hij. Maar toen hij de trap op wilde gaan, hoorde hij die kraken. Hij sprong eraf en viel achterover tegen de muur, die begon ook te kraken. Toen hij daar gehavend en onthutst zat, kwam de giraffe juist naar beneden.”Hemelse goedheid, wat gebeurt hier?” zei de giraffe verbaasd.”Ik probeerde mezelf thuis te voelen”, zei de olifant.De giraffe keek rond. “Okay, ik zie wat het probleem is. De doorgang is te nauw. We moeten je wat slanker maken. Er is vlakbij een aerobicsstudio. Als je daar wat lessen neemt, kom je wel op de juiste maat.””Misschien”, zei de olifant, maar keek niet erg overtuigd.”En de trap was te zwak om je gewicht, te dragen”, vervolgde de giraffe. “Als je ’s avonds balletles neemt, ben ik ervan overtuigd dat we je lichtvoetig krijgen. Ik hoop echt dat je dat doen zal, want ik vind het fijn je hier te hebben.””Misschien”, zei de olifant. “Maar om je de waarheid te zeggen, ben ik bang dat een huls dat voor een giraffe ontworpen is niet echt werkt voor een olifant, tenzij er enkele fundamentele veranderingen plaats vinden”.
NB: Hier eindigt de fabel en begint de toelichting van Roosevelt Thomas:
We hebben allemaal gehoord van het gezegde “een plaatje zegt net zoveel als duizend woorden”. Ervaring leert me dat een geïllustreerd verhaal 2 x zo indringend is. Sinds jaren heb ik giraffe- en olifantverhalen gebruikt om mensen te helpen de dynamiek van diversiteit te begrijpen: wat het werkelijk is, hoe het werkt, hoe we tot nu toe ermee zijn omgegaan en waarom onze inspanningen zo weinig uitgehaald hebben. Dit speciale verhaal kan ons veel leren.
DE WERKELIJKE BETEKENIS VAN DIVERSITEIT
De olifant en de giraffe vertegenwoordigen een diversiteitsmix die ik gedefinieerd heb als “iedere combinatie van individuen, die op sommige manieren verschillen en in andere overeenkomen”. Het is in deze collectieve mengeling dat werkelijke diversiteit leeft.Dit is een kritisch concept dat ons uitdaagt om de manieren die we gewend zijn te denken over diversiteit te verlaten: dat in iedere situatie, organisatie of maatschappij er de “hoofd” bewoners zijn en dan de “anderen”, zij die anders zijn op de een of andere manier (meestal ras of sekse). Op deze gebruikelijke manier, zijn het de “anderen” die de diversiteit uitmakenWanneer we diversiteit gaan zien als de totale collectieve mix, die uitgemaakt wordt door de “hoofdbewoners” en ook de “anderen”, wordt het duidelijk dat diversiteit niet een functie van ras of sekse is of andere wij’s ten opzichte van zij’s, maar een complex en altijd veranderend mengsel van eigenschappen, gedragingen en talenten.De giraffe en de olifant vormen een diversiteitsmengsel van dieren. Zij lijken op elkaar in belangrijke opzichten: ze wonen in dezelfde buurt, hebben gezamenlijke interessen (houtbewerking, PTA-betrokkenheid) en hebben een houding van verwantschap ten opzichte van elkaar en de wens elkaar beter te leren kennen. Maar zij zijn ook verschillend op verscheidene belangrijke manieren: maat, gewicht en vorm en deze verschillen krijgen de overhand.In ons verhaal vertegenwoordigt de giraffe de “hoofd”groep; het is zijn huis, zijn ontwerp, het zijn zijn regels. Hij zorgt er voor en is de baas. De olifant is de “ander”. Hij wordt hartelijk uitgenodigd en is oprecht welkom, maar in giraffe ’s huis is hij de buitenstaander en zal dat altijd zijn. Het huis is niet gebouwd met olifanten in gedachten.
GEBRUIKELIJKE BENADERINGEN VAN DIVERSITEIT
De ervaringen van de giraffe en de olifant illustreren de essentie van drie gebruikelijke manieren waarop organisaties hebben gekozen om om te gaan met diversiteit: positieve actie, omgaan met verschillen en management van diversiteit.Wanneer de giraffe besluit de olifant uit te nodigen, levert hij een extra inspanning door hem te helpen door het paneel te verwijderen om de deuropening te vergroten. Dit is positieve actie, die focust op insluiting en vraagt om extra inspanningen om disbalans te corrigeren.De giraffe en de olifant kunnen goed met elkaar opschieten. De giraffe nodigt de olifant uit, omdat hij van zijn gezelschap geniet en hem graag beter wil leren kennen. De olifant gaat vanuit dezelfde overwegingen op de uitnodiging in. Dit is omgaan met verschillen, dat zich bezig houdt met relaties, hoe mensen in organisaties met elkaar omgaan.Als het bezoek desastreus blijkt, doet de giraffe verschillende verbetersuggesties die de olifant zou moeten uitvoeren. De olifant echter voelt er niet voor de volledige omvang van de noodzakelijke veranderingen alleen te dragen. Hij denkt dat ze misschien het huis van de giraffe ook zouden moeten veranderen. Dit tweezijdig perspectief is diversiteitsmanagement door te streven naar een omgeving die toegankelijk is voor alle deelnemers.